Lưu Như Ý là con trai thứ ba của Hán Cao Tổ Lưu Bang với người vợ thứ là Thích phu nhân. Vua cha có nhiều vợ, ngoài hoàng hậu Lã Trĩ là thái tử Lưu Doanh và công chúa Lỗ Nguyên, Hán Cao Tổ còn có sáu người thiếp khác, trong đó Thích phu nhân là người được yêu quý nhất, sinh ra Lưu Như Ý[1]. Theo sử ký, Lưu Như Ý từ nhỏ đã thông minh dĩnh ngộ, cũng Cao Tổ yêu quý. Cao Tổ thường nói rằng Như Ý giống mình và muốn lập làm thái tử. Điều này khiến Lã hoàng hậu lo sợ và ghen ghét.